مجوز اخلاقی (Ethical license) – چگونه کارهای خوب شما را خراب می کند
علی می گفت: “من قطعاً مهمانی های خود را از ماه آینده متوقف می کنم”. الان هم به ماه آینده یک هفته مانده بود و علی تصمیم گرفت که هر روز مهمانی بگیرد قبل از اینکه چند روز دیگر از این سرگرمی صرف نظر کند!این که آیا علی در ماه آینده عادت های مهمانی خود را متوقف کرد یا خیر سوال دیگری است. اما آیا رفتار بد یا فعل بد خود را براساس عملکرد خوب گذشته یا آینده توجیه کرده اید؟چنین رفتاری برای ترک سیگار یا مشروبات الکلی هم معمول است! “از ماه بعد قطعا سیگار را ترک می کنم” ،”از هفته بعد دیگر فلان کار را انجام نمی دهم!” چون قرار است از هفته بعد فلان کار انجام نشود شما به خود این فرصت را می دهید که الان هر چقدر که می خواهید آن کار را انجام دهید! به چنین تفکری مجوز اخلاقی می گویند.
طبق روانشناسی ، صدور مجوز اخلاقی فرآیند فریب دادن خود برای توجیه رفتار بد با استفاده از سایر رفتارهای خوب است. این اثر باعث می شود بعداً افرادی که در ابتدا رفتارهای خوبی از خود نشان می دهند ، اقدامات غیر صادقانه ، غیراخلاقی یا بد انجام دهند. برخی این رفتار را خود مجوز می نامند.
طبق تئوری ، این پدیده به دو صورت بروز می یابد:
- 1) اقدامات خوب گذشته شما می شود ضامن اقدامات بد فعلی:
پس از انجام یک اقدام مثبت ، احساس می کنید مجوز انجام کار بدی را دارید. به عنوان مثال ، اگر امروز یک کار جدید را شروع کرده اید ، فکر می کنید می توانید برای شام یک پیتزا بخورید. رفتار خوب شما ، شما را به انجام کاری مشکل ساز ترغیب می کند زیرا اعتقاد دارید که لیاقت آن را دارید.
- 2) برنامه های آینده شما توجیه کننده رفتار فعلی است
وقتی برای ترک عادت بد در آینده برنامه ریزی می کنید ، اعتقاد پیدا می کنید که می توانید تا شروع رفتار خوب آینده رفتار بد را بیش از حد انجام دهید.(مثال بالا)به عنوان مثال ، اگر قصد دارید از ماه آینده غذای سالم خود را شروع کنید ، فکر می کنید تا آن زمان می توانید زیاد غذا بخورید. خود را شایسته درمان می دانید زیرا تصور می کنید به زودی تمام کالری ها را می سوزانید.برنامه آینده التزام به رفتار خوب ، به مجوزی برای افراط در رفتارهای بد تبدیل می شود.
چرا از نظر اخلاقی به خود مجوز می دهید؟
وقتی می خواهید عملی را انجام دهید که بر خلاف میل شما باشد ، می خواهید تصویر اصلی خود را در نگاه خود حفظ کنید. هیچ کس نظاره گر شما نیست اما مغز شما احساس می کند باید تصویر خوبی را که دارید حفظ کنید.
وقتی دلیلی برای توجیه عمل خود می یابید ، خود را گول می زنید و باور می کنید که شما خیلی منطقی عمل کرده اید.در بعضی موارد ، شما می دانید که رفتار شما غیراخلاقی است اما با این حال آن را نادیده می گیرید. در برخی موارد دیگر ، شما واقعاً معتقد هستید که رفتار شما موجه است. مثالهای زیر موضوع را روشن می کند.
مطالعات و آزمایشات انجام شده
چندین مطالعه نشان داده است که چقدر چهره های مشهور عمومی ، رفتاری را مغایر با آنچه آنها تبلیغ می کنند ، نشان داده اند.بسیاری از افراد چون بین مردم مشهور هستند و به عنوان یک شخص مهم شناخته شده اند به خود این مجوز را می دهند که هر کاری که می توانند در جامعه انجام دهند.سوء استفاده های جنسی از برخی اینفلوئنسرها در آمریکا نیز از همین قانون سرچشمه می گیرد.
نمونه هایی از مجوز اخلاقی در زندگی روزمره
من و شما بدون اطلاع خود قربانی چنین رفتاری در زندگی روزمره خود می شویم. در اینجا چند نمونه آورده شده است:
1.انجام یک کار و بعد از آن استراحت
1.انجام یک کار و بعد از آن استراحتوقتی لیست بلندی از کارها برای انجام دادن دارید ، پس از انجام یک کار مهم چه می کنید؟ احساس می کنید لیاقت استراحت را دارید.تلفن خود را بیرون می کشید ، اینستاگرام را باز می کنید یا فیلم های یوتیوب را برای 20 دقیقه آینده تماشا می کنید.بعد وقتی که نگاه می کنید می بینید شما وقت بیشتری را در استراحت بوده اید و کار کمتری انجام داده اید!! چرا؟ چون از 20 کاری که باید انجام می داده اید فقط یکی را انجام داده اید و به خود گفته اید انجام این کار پاداش دارد! پس استراحت کن! و در پایان خواهید دید وقت استراحت شما از وقت کار کردن بسیار بیشتر بوده است!انجام یک کار دشوار به عنوان مجوزی برای اتلاف وقت قبل از شروع یک کار دیگر است.
2.قطع یک عادت و افزایش عادت دیگر
وقتی یک عادت بد را قطع می کنید ، خودتان اجازه می دهید که دفعات دیگری را افزایش دهید. بعد از یک نقطه خاص ، با افزایش فرکانس به هر دو عادت بد برمی گردید.بگذارید فرض کنیم شما یک پسر جوان در اواسط 20 سالگی هستید که دوست دارد روزانه سیگار بکشد و آخر هفته ها مهمانی بگذارد. یک روز ، شما به تأثیر عادت های بد بر سلامتی خود نگاه می کنید و هدف خود را ترک سیگار می گذارید. در طی چند روز اول ترک سیگار ، شما معتقدید که می توانید با چند پیمانه آبجو به خود جایزه دهید. این چند روز قبل از اینکه اراده شما تسلیم شود و دوباره سیگار را شروع کنید ادامه دارد.
مسئله این است که شما هر روز نیز عادت چند پیمانه را پرورش داده اید. شما نه تنها مانند قبل سیگار می کشید بلکه الکل نیز به این مواد اضافه کرده اید.
3.بیش از حد در عادت های بد قبل از یک تاریخ خاص افراط کنید
وقتی تصمیم می گیرید یک عادت بد را ترک کنید ، برای خود تاریخی تعیین می کنید که از آن تاریخ شروع کنید. به عنوان مثال ، اگر امروز پانزدهم ماه است ، به خود بگویید ، “من از ماه آینده مصرف نوشابه های گازدار را متوقف می کنم.”این طرح یک گام بزرگ به جلو است و شما آن را می دانید. مشکل در 15 روز باقیمانده ماه است.
وقتی می دانید در عرض 2 هفته قند را ترک می کنید چه کاری انجام می دهید؟ برای 2 هفته آینده تا می توانید نوشابه های گازدار می خورید و فکر می کنید دیگر فرصتی برای لذت بردن از آنها نخواهید داشت.ماه بعد فرا می رسد و شما قند خود را برای یک یا دو روز قطع می کنید. در کمترین زمان و به همراه یک لایه چربی اضافی که به دلیل پرخوری هفته های گذشته جمع کرده اید ، به هوس های قدیمی خود برمی گردید.
4.غذای ناسالم بخاطر اینکه ورزش را شروع کردید
وقتی شروع به تمرین های ورزشی می کنید ، اعتقاد دارید کالری زیادی می سوزانید و لیاقت درمان را دارید. شما غذای مورد علاقه خود را در راه بازگشت از سالن بدنسازی انتخاب می کنید و احساس افتخار می کنید بخاطر انجام یک کار عالی.چنین عاداتی می تواند تلاش شما را در باشگاه خنثی کند یا حتی باعث بدتر شدن آن شود. یک ساعت دوچرخه سواری متوسط حدود 450 کالری می سوزاند. یک پیمانه بستنی 400 کالری ، 10 بیسکویت حاوی 500 کالری و یک برگر KFC بیش از 550 کالری است.
بنابراین ، اگر بعد از تمرین دوچرخه سواری چنین رفتارهایی به خودتان بدهید ، ممکن است شکمتان رشد کند و به جای عضله شکم شما بزرگ شود!!
5.هزینه پس از پس انداز
پس از اندک پس انداز ، بیشتر هزینه می کنید.وقتی متوجه شدید نیاز به پس انداز دارید ، برای کاهش هزینه های خود برنامه ای تنظیم می کنید. شما شروع به اسکن لیست مواد غذایی خود می کنید تا مشخص کنید کجا می توانید صورت حساب را کاهش دهید. سری به سوپرمارکت می زنید و با چرخ دستی که هزینه آن کمتر از صورت حساب معمول شما است ، برمی گردید.
هنگام خروج از فروشگاه ، در کنار یک فروشگاه عینک آفتابی قدم می زنید. از آنجا که در خرید مواد غذایی مقداری پول پس انداز کرده اید ، فکر می کنید می توانید یک عینک آفتابی مشکی براق بخرید. به طور کلی ، شما در آخر سوراخ بزرگتری در جیب خود ایجاد خواهید کرد!!!پس انداز در یک نقطه از زندگی می تواند منجر به هزینه بیشتر در نقطه دیگر شود.چنین رفتاری نیز تحت تأثیر محیط قرار دارد. هنگام قدم زدن در یک مرکز خرید شانس بیشتری برای خرج دارید تا زمانی که در خانه هستید.
6.از دست دادن پولی که به طور غیرمنتظره ای برنده شوید
چه اتفاقی برای افرادی می افتد که برنده قرعه کشی می شوند؟ داستان ها نشان داده اند که چگونه اکثر مردم پس از یک پیروزی بزرگ به امور مالی گذشته خود برمی گردند.پول اضافی موجود در حساب آنها دلیلی برای سفر به دور دنیا ، خرید یک ماشین اسپرت مجلل و تعویض وسایل خانه می شود. این مورد در مورد افرادی که از کازینوها بازدید می کنند و با نوعی شرط بندی درآمد کسب می کنند نیز صدق می کند.
اما شما فکر می کنید که ایمن هستید زیرا هرگز در یک قرعه کشی برنده نشده اید و عادت به قمار را ندارید. تو اینجوری فکر می کنی؟با پاداشی که هر ساله کسب می کنید چه می کنید؟ بسیاری بر این باورند که این پاداش به عنوان پول اضافی برای صرف هزینه های بی مورد است.اگر دوباره به آن فکر کنید ، هرگاه پاداش به حساب شما برخورد کند ، تفاوتی با حقوق شما ندارد. با این حال ، شما جایزه خود را به عنوان یک بسته مستقل از پول می دانید که مجوز استفاده از آن را دارید.
چگونه مجوز اخلاقی را متوقف کنیم؟
جلوگیری از تأثیر مجوزهای اخلاقی غیرممکن است. هر چقدر از خود آگاهی داشته باشید ، دیر یا زود بدون توجه لغزش خواهید کرد. هدف شما فقط باید کاهش اثر باشد ، نه حذف کامل آن.
در اینجا 3 راهی وجود دارد که می توانید مجوز اخلاقی را از تأثیر بر رفتار و عادت های بد خود متوقف کنید:
1.قانون 2 ثانیه ای دریافت پاسخ مکث استفاده کنید
هر زمان که قصد انجام رفتار ناخوشایند را داشتید و یا از کارهای خوب دور شدید ، برای اعمال قانون 2 ثانیه ای لحظه ای مکث کنید. وقفه کوچک فقط 1 یا 2 ثانیه ای می تواند فکر شما را تغییر دهد.بشر از دو طریق می تواند در برابر یک موقعیت واکنش نشان دهد. یکی براساس غریزه و یکی از طریق شهود ، جایی که شما سریع اقدام می کنید. روش دوم از مغز منطقی شما استفاده می کند که تفکر آگاهانه را اعمال می کند.برای بسیاری از واکنش ها ، مغز شما از روی غریزه کار می کند و به سرعت تصمیم می گیرد. بسیاری از اوقات ، چنین تصمیمی تکان دهنده نادرست است. استفاده از مکث کمک می کند تا مغز منطقی وارد عمل شود. در اینجا نحوه انجام این کار آمده است:از خود بپرسید آیا رفتاری که قرار است از خود نشان دهید مطابق با شخصیت شماست؟
از خود بپرسید آیا امروز می توانید یک استثنا قائل شوید و فردا به روال خود برگردید؟ به عنوان مثال ، اگر شیوه تغذیه سالم دارید ، هر چند وقت یک بار خوردن یک دونات شکلاتی پر از ژله ، هیچ ضرری ندارد. با این حال ، اگر سیگاری بودید و چند ماه قبل سیگار را ترک کردید ، روشن کردن یک سیگار می تواند عادت قدیمی شما را تحریک کند.
2.از خود بپرسید آیا تحت تأثیر مجوز اخلاقی هستید یا خیر
از خودتان سوال کنیدمی توانید از خود بپرسید که آیا تحت تأثیر این پدیده هستید یا خیر. بدترین حالت صدور مجوز اخلاقی ، ناآگاهی شما در مورد تأثیر آن است. وقتی دانستید که چگونه این مجوز می تواند روی شما تأثیر بگذارد ، می توانید آن را در خودتان پیدا کرده و از رفتارهای ناخواسته خودداری کنید.اکنون که می دانید بعد از اتمام سالن بدنسازی با خوردن یک شکلات ، خود را گول می زنید ، پس بهانه به دست خودتان نخواهید داد.وقتی از خود سوالی می پرسید ، به سختی می توانید به خود دروغ بگویید.
3.رفتار خود را خوب یا بد تنظیم نکنید
شما غالباً درباره خوب یا بد قضاوت می کنید. تعصبات ذهنی ، وضعیت روحی و اعتقادات شما تأثیر زیادی در تصمیمات شما دارد. به جای اینکه اقدام بعدی خود را خوب یا بد برچسب گذاری کنید ، به نتیجه کاری که بوجود می آید نگاه کنید. اگر اقدامات شما به هدف تان کمک می کند ، انجامش بدهید. اگر نه ، آن را رها کنید.به عنوان مثال ، در هنگام بازگشت از سالن بدنسازی ، یک پیراشکی میان وعده خوبی برای تمرین به نظر می رسد. اگر از خود بپرسید ، آیا این امر به هدف شما برای کاهش وزن کمک می کند ، می فهمید که واقعا کمکی به شما نمی کند.
نتیجه گیری:
صدور مجوز اخلاقی کاملاً رایج است. اگر از تأثیر آن چیزی نمی دانید ، بارها و بارها خود را گول می زنید. هنگامی که نحوه کار آن را یاد گرفتید ، می توانید اثر را در اکثر موارد تعدیل کنید. اما بسیاری از مردم چنین رفتاری را قبول ندارند. نقص در دیگران آسان است اما تشخیص آن در خود ما دشوار است.
صدور مجوز اخلاقی چیزی نیست جز اینکه به خود دروغ بگویید و آن را باور کنید. اگر آنقدر فروتن باقی بمانید که اشتباهات خود را بپذیرید ، در جنگ با آن پیروز می شوید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
زوایای مختلف بیزینس آنلاین
سرفصلهای یک بیزنس پلن هوشمندانه
چگونه یک بیزنس پلن بنویـسـیـد
بیزینس پلن هوشمندانه
خلاقیت در فروش تا خلق ثروت
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.