سوگیری نقطه کور چیست؟

سوگیری نقطه کور

خطای نقطه کور نوعی سوگیری شناختی می باشد که افراد تمایل دارند قضاوت ها و خطاهای رفتاری دیگران را به سادگی تشخیص دهند اما در تشخیص این موارد در رفتار خودشان ناتوانند. این گرایش افراد در نادیده گرفتن سوگیری‌های خودشان، خطای نقطه کور (Blind Spot Bias) نام دارد.

افراد به اشتباه فکر می‌کنند عاقل تر از دیگرانند و تصمیماتشان خطای کمتری دارد. نقطه کور چیزی است که در همه ما وجود دارد اما ما از حضور آن آگاه نیستیم. گاهی به آن سوگیری سوگیری (Bias Bias) نیز می‌گویند.

در تحقیقی که توسط ارین مک کورمیک (Erin McCormick) انجام شد، توضیح می‌دهد که «وقتی پزشكان از شركت‌های دارویی هدایا دریافت می‌كنند، ممكن است ادعا كنند كه این هدایا بر تصمیم آنها درمورد اینکه برای بیمار چه دارویی تجویز كنند تاثیری ندارد. زیرا هیچ خاطره‌ای از هدیه‌هایی كه باعث سوگیری آنها در تجویز دارو شده است، ندارند.

با این حال، اگر از آنها بپرسید که آیا یک هدیه ممکن است به طور ناخودآگاه تصمیمات پزشکان دیگر را دچار سوگیری کند، بیشتر آنها موافق خواهند بود که سایر پزشکان به طور ناخودآگاه با گرفتن هدایا دچار سوگیری می‌شوند، در حالی که همچنان معتقدند که تصمیمات خودشان اینطور نیستند.

این اختلاف نظر، نقطه کور تعصب است و برای همه، در بسیاری از انواع مختلف قضاوت ها و تصمیمات، رخ می‌دهد. »

در تحقیق دیگری که توسط این محقق از 661 آمریکایی صورت گرفت بیش از 99 درصد آنها باور داشتند که نسبت به متوسط آمریکایی‌ها کمتر دچار سوگیری و خطا می شوند. تنها یک نفر باور داشت که بیش از حد متوسط دچار سوگیری می باشد.

همین سوگیری باعث می‌شود هنگام بروز اختلافات، افراد سهم خود را در بروز مشکل نپذیرند و همه تقصیر را به گردن طرف مقابل بیندازند. در تصادفات، در اختلافات خانوادگی و در محیط‌های کاری این مسائل زیاد دیده می‌شود. این سوگیری باعث بروز قضاوت‌های اشتباه و تصمیمات نادرست و رفتارهای غیر منطقی می گردد.

چرا چنین سوگیری رخ می دهد؟

یکی از دلایل بروز این سوگیری، خودخدمتی‌ می‌باشد به این معنی که ما تمایل داریم موفقیت‌ها و دستاوردهای خود را حاصل تلاش و زحمت خود بدانیم اما شکست‌ها و اتفاقات بد را به عوامل خارجی و دیگران نسبت دهیم تا از این طریق از عزت نفس خود محافظت کرده باشیم.

همچنین چون ما اغلب سوگیری داشتن را صفتی منفی ارزیابی می‌کنیم دوست داریم تصمیمات خود را بدون سوگیری  و یا با سوگیری کمتر از حد متوسط تلقی نماییم.

در حالی‌که سوگیری داشتن بخشی از ساختار مغز ما می باشد که به ما کمک می کند تا سریع اطلاعات را ساده کنیم و تصمیم بگیریم و انکار تاثیر آنها باعث می شود در روش های قدیمی تفکر خود محصور بمانیم.

زمانیکه افراد به درک های متفاوتی از یک موضوع می رسند تمایل دارند به دیگران برچسب مغرضانه بزنند و خود را بی طرف و دقیق فرض کنند. این سوء تفاهم می‌تواند منشا منازعات و اختلافات بین افراد باشد.

همچنین افراد تمایل دارند باور داشته باشند که آنها می‌دانند که «چطور» و «چرا» تصمیمی را گرفته‌اند در حالیکه بسیاری از تصمیمات با آغشته به سوگیری‌ها و از طریق میانبرهای ذهنی صورت می‌گیرد که فرایندی ناخودآگاه است به همین دلیل اثر آن را در تصمیمات خود متوجه نمی‌شوند.

افرادی که دچار این سوگیری می باشند احتمالاً توصیه های سایر افراد را نادیده می‌گیرند و کمتر از آموزش‌هایی که برای کاهش سایر سوگیری ها استفاده می شود، بهره می برند.

بهتر است گاهی از نگاه دیگران رفتار خود را نظاره کنیم و به یاد دفعاتی بیفتیم که با قضاوت سریع و اشتباه حرف نابجا و یا رفتار غلطی انجام داده ایم و هنوز از کرده خود پشیمان هستیم.

اگر هنوز فکر می‌کنید که احتمالاً نسبت به دیگران سوگیری کمتری دارید، به یاد بیاورید که این فکر از کجا ناشی می شود. درست است – از مغز شما ناشی می‌شود، و مغز شما نسبت به این که فکر کند سوگیری ندارد، دارای سوگیری می باشد. بپذیرید که شما نیز مانند هر شخص دیگری در معرض این سوگیری‌ها می‌باشید.